Школьныя алімпіяды па беларускай мове

2020/2021
для вучняў 3-х класаў

1. Вызначце колькасць гукаў і літар у словах:
            сур’ёзны - ….л., …. г.;
            ёсць - …. л., …. г.;
            дзядзька - …. л., …. г.

2. Запішыце “схаваныя” словы ў дадзеных. Значэнне якога з іх зменіцца пры змене націску? Падкрэсліце.
            Грак - ……………………………………
            Музыкант - …………………………….
            Падручнік - …………………………….
Складзіце два сказы з адным з слоў, каб у кожным слова мела рознае значэнне.

3. Устаў прапушчаныя літары.
    Р...спубліка Б..ларусь, б..ларускі, а..торак, за..тра, ласта..ка, абе.., акі..н, с..юдзёны, паня..елак.

4. Злучы стрэлкамі фразеалагізмы з адапаведным значэннем
1) стаяць над душой                     а) усяму бывае канец
2) у адзін голас                             б) дакучаць
3) да пары збан ваду носіць         в) абяцаць і не выконваць
4) вадзіць за нос                            г) зладжана
5) і вухам не вядзе                        д) не звяртае ўвагі

5. Устаўце літары, прачытайце атрыманыя прыказкі.
1) Н.. ч..ж..й ст..р..нц.. і ў п..ч.. х..л..дн.. .
2) ..б д..бр..м ч..л..в..к.. д..бр.. і ўсп..мн..ць.

6. Устаўце, дзе патрэбна, раздзяляльныя знакі (ь або ’).
    Л..ецца, Лук..янава, салаў..і, сузор..е, батал..ён, біл..ярд, б..юць, вераб..і, здароў..е, Ганадз..еўна.

7. Пастаўце націск.
    Кухар, акунь, смешны, дошка, слабы, посцілка, было, талент, магазін, люстраны.

8. Падкрэсліце галоўныя члены сказа.
Мыш злавіў кот.

9. Запішыце поўныя імёны і імёны па бацьку дзяцей.
Бацьку Ільі завуць Анатолій - _____________________________
Бацьку Дашы завуць Віталій - _____________________________
Бацьку Соні завуць Васілій - ______________________________

10. Рашыце рэбусы. Адгадкі запішыце ў алфавітным парадку.
 к 
г 1 а,    8 м=нь,     с 3 ж 

для вучняў 4-х класаў

1. Перакладзі тэкст на рускую мову.
    На захадзе бліснула ўсмешка сонца і знікла. Вецер хутка гнаў шэрыя хмары. Побач шумеў дробны дождж. З акна не было відаць нават кавалачка блакітнага неба. Дрэвы апусцілі галінкі і сумна глядзелі на празрыстую ваду ракі. 

2. Запішы словы ў давальным склоне.
    Восень, пчала, даярка, парта, дарога, мука, Міця, Баравы Жэня, Бегункова Жэня.

3. Знайдзі памылкі, выпраў іх.
    На узлесках белеють тонкія бяроскі. Каля вёскі раскінуўся шірокі луг. Весёлы клоун смешыу дятей.
Памылак ..... .

4. Разбяры словы па саставу.
    Падтрымка, балоцістая, падснежнік, пралеска

5. Даведайся, якія словы схаваліся. Запішы.
    Цапратыві, нікстаўна, няльтэпа, вокапрат, каўціны, вазаўўжы.

6. Пастаў націск, вызнач колькі літар і гукаў у словах.
    Каменны - ... л., ... г., лілея - ... л., ... г., выпадак - ... л., ... г., стары, - ... л., ... г., маленькі - ... л., ... г., адзінаццаць - ... л., ... г., ласкавы - ... л., ... г., крапіва - ... л., ... г.

7. Спішы, вызнач вядомыя часціны мовы і склон назоўнікаў.
    Каля дарогі вырасла маладая сасна. Звіняць дзіцячыя галасы на снежных горках і ледзяных катках.

8. Запішы як называецца дзіця: 
    мядзведзя, сабакі, малпы, вожыка, курыцы, каровы, каня 

9. Вызнач род назоўнікаў.
    Сонца, надвор’е, сабака, медаль, раяль, сенажаць.

10. З дадзеных слоў складзіце і запішыце некалькі сказаў на тэму “Урок”.
    Дошка, настаўніца, выклікаць, пытанні, адказаць, вучні, клас, званок, сшытак, празвінець, пісаць.


2019/2020
для вучняў 3-х класаў
1. Запішыце словы ў два слупкі:
1) словы, дзе ўсе зычныя гукі глухія
2) словы, дзе ўсе зычныя гукі звонкія

Гульня, вярба, шапка, каса, кошка, зязюля, косіць, бульба.

2. Да слоў левага слупка подбярыце сінонімы з правага.
негаварлівы                                     беспаспяховы
няўважлівы                                     памылковы
няўдачны                                         рассеяны
нескладаны                                     маўклівы
несур’ёзны                                      просты
няправільны                                    легкадумны
ганарысты                                       высакамерны

3. Устаў прапушчаныя літары.
    Басе…н, в…раб…й, бера…, в…рас…нь, біблі…т…ка, від..л..ц, вокла…ка, в..ч..ра.

4. Злучы стрэлкамі фразеалагізмы з адапаведным значэннем.
1) вушы натапырыць      а) вельмі дружна, у поўнай згодзе жыць
2) за адным махам          б) хутка (павінна адбыцца штосьці)
3) душа ў душу               в) насцярожыцца, з вялікай увагай слухаць
4) не сёння-заўтра          г) гаварыць абы-што, без толку балбатаць
5) языком малоць           д) заадно, адначасова, з чым-небудзь другім.

5. Да якога жанру фальклору адносяцца гэтыя радкі? Абвядзіце літару з правільным адказам.
Пятро, Пятро,                         а) песня
Падай вядро.                           б) лічылка
Карове піць –                          в) калыханка
Табе жмурыць.

6. Да каго людзі звяртаюцца ў заклічцы? Падкрэсліце гэтыя словы.
        Сонейка, сонца,
        Выгляні ў аконца,
        Пасвяці нам трошку,
        Дам табе гарошку!

7. Дапоўніце сказы даданымі членамі сказа па пытаннях.
(Дзе?) плаваюць (якія?) рыбкі.
(Якія?) лісточкі з’явіліся ( на чым?).
(Калі?) расцвітаюць (якія?) пралескі.

8. “У майстэрні слова”. Знайдзі “лішняе” слова, закрэсліце яго.
        Нага, падножка,ножык, падножжа.
        Мароз, марыць,замаразкі, маразіць.
        Каса, касіць,касілка, коска, каза.

9. “Перакладчык”. Перакладзі на беларускую мову:
Учитель - ____________________________________________
Трудовой - ___________________________________________
Погода - _____________________________________________
Волк - _______________________________________________
Семья - ______________________________________________
Богатство - ___________________________________________

10. Знайдзі і падкрэслі прозвішчы беларускіх пісьменнікаў.
    Л.Талстой, Я.Купала, А.Пушкін, В.Жуковіч, І.Крылоў, Я.Колас. 
для вучняў 4-х класаў

1. Пастаў у словах націск.
    Смачны, кухар, вусы, вярба, дакумент, крапіва, рамень, слабенькі, маленькі, малы, зямлю, галаву, бараду, крыху, луста, агеньчык, печаны, вольха, несці, удаўся, цагляны, іржавець, кулінарыя, ушыркі, кідаеш.

2. Да наступных слоў падбяры іншыя з парнымі або звонкімі зычнымі.
Том - _________                      Саліць - ___________
Суп - _________                      Галодны - _________
Жар - _________                     Дзень - ____________

3. Прачытай. Падкрэслі ў кожным радку лішняе слова.
            Радасны, радасць, радок, радавацца.
            Лыжы, лыжка, лыжнік, лыжня.
            Сум, сумаваць, сумленны, сумны.

4. Вызнач колькасць літар і гукаў у словах.
    Маяк (
... л., ... г.), яблык (... л., ... г.), дзякуй (... л., ... г.), сям’я (... л., ... г.), насенне (... л., ... г.).

5. Падбяры дзеясловы з супрацьлеглым сэнсам. Запішы іх.
Узяць - __________                  Знайсці - __________
Забыць - _________                  Гаварыць - ________

6. Некаторыя паняцці ў рускай мове падаюцца праз словазлучэнні, якія ў беларускай мове абазначаюцца адным словам. Зрабі пераклад.
            Белый гриб - ____________________
            Носовой платок - ________________
            Вопросительный знак - ___________
            Восклицательный знак - __________
            Берёзовый сок - _________________

7. Запішы назоўнікі ў множным ліку.
Курыца - ___________               Армянін - __________
Вугал - _____________              Чалавек - __________
Вугаль - ____________              Племя - ____________
Бервяно - ___________              Калена - ___________
Апенька - ___________              Неба - _____________

8. Дапішы канчаткі назоўнікаў. У дужках абазнач іх склон.
Добрай дзяўчынк… (________). Прыгожай дзяўчынц… (________). Даю Дзім… (________). У ціхім возер… (________).
За суседняй вёск… (________). У чыстым пол… (________).

9. Дапоўніце фразеалагізмы, дапісаўшы словы, якіх не хапае.
            Як гром ________________________
            Як две _________________________
            Хоць кол _______________________
            Ні слыху _______________________
            Паказаць, дзе ___________________
            Надзьмуўся, як _________________
            Кідаць словы __________________

10. Пазнайце, пра што ідзе размова.
1) Ён выцягваецца ў чалавека, які чым-небудзь рачараваны або здзіўлены. _________________
2) Імі людзі ляскаюць, калі адчуваюць моцны холад. _________________
3) Іх чалавек глытае, калі хоча стрымаць плач. _________________
4) Ён да вушэй, калі чалавек задаволены чым-небудзь. ________________
5) Іх бяруць назад, калі адмаўляюцца ад дадзенага абяцання. ________________
6) Яна гарыць у залішне рухавага, неспакойнага, няўрымслівага чалавека. ________________

Комментариев нет:

Отправить комментарий

Примечание. Отправлять комментарии могут только участники этого блога.